YENİ KİTAP: QAZAQTIÑ JALPI TARIYHI IV (GENEL KAZAK TARİHİ IV)
Çinli tarihçi Su Beyhay’ın dört ciltten oluşan “En Eski Devirlerden XX. Yüzyılın İlk Yarısına Kadar Genel Kazak Tarihi” isimli eserin ilk üç cildi daha önce elimize ulaşmıştı. Geçen sene yayınlanan dördüncü cildi de nihayet geldi. Aslında bu eser Genel Türk Tarihi olarak da görülebilir.
832 sayfa bu dördüncü cildin tamamı Doğu Türkistan Kazaklarının tarihine hasredilmiş. Kazakların bölgeye ilk yerleşimleri, yaşayışları ve kültürleri ele alınmış. Ayrıca XX. yüzyıldaki Altay’dan Barköl’e, Barköl’den Gansu ve Şınhay’a, oradan Türkiye’ye yapılan Kazak göçleri de ana hatlarıyla ele alınmış.
Bunun dışında Osman Batur’un mücadelesine de yer verilmiş. Elbette yazar Çinli olduğu için Çin ve komünist ideoloji açısından bu mücadelenin özellikle son safhası için olumsuz değerlendirmeler yapıldığı da gözden kaçmıyor. Ancak, farklı görüşlerin incelenmesi açısından bunlar da elbette ayrıca önem arz ediyor.
1993’te kaleme alınan eser daha önce Çin’de sansüre uğrayarak yayınlanamadı. Ve Su Beyhay 1998’de öğrencisi Prof. Dr. Tursınhan Zakenoğlu’na dört ciltlik çalışmasını elyazması olarak teslim etmiş Kazakistan’da yayınlaması için. Prof. Zakenoğlu bu emaneti teslim aldıktan 23 yıl sonra yayınını başarıyla gerçekleştirdi ve eseri Kazakçaya başarılı bir şekilde çevirdiği gibi Çince elyazmasının faksimile nüshaları da konmuş. Bu da eserin değerini ayrıca arttırmış.
Bu çalışmaya Tursınhan hocanın dışında Prof. Dr. Danagul Makhat ve daha birçok akademisyen ve sinoloji alanında doktora yapan öğrenciler katkı sağlamış. Hepsini yürekten kutluyorum.