Astana’da 10 Kasım 2017’de önemli bir toplantı, yani Kazak Alaş Orda Mlli Hükümeti’nin 100. yıldönümü vesilesiyle uluslararası sempozyum gerçekleştirildi.
Kazakistan’ın siyaset, kültür ve bilim alanındaki önde gelen temsilcileri ve yurt dışından konuklarla 1600 kişinin katıldığı bu toplantıdan sonra Kazakistan İlimler Akademisi’nin Alaş Madalyası ile ödüllendirildik. Devamı…
2017 жылы, 10 қараша күні Астанаьда алқалы жиналыс өтіп Алаш Ордаьның 100 жылдығына байланысты халықаралық ғылыми-практикалық конференция болып өтті.
Қазақстанның саясат, мәдениет және ғылым саласының көрнекті өкілдері толығымен қатысқан осы конференциядан кейін Қазақстан ғылым академиясының Алаш төс белгісіне марапатталдық. Devamı…
Türk sazının atası sayılan Kazak Türklerinin iki telli dombırasının tarihini 6 bin yıl öncesine götüren neolitik devrine ait kaya resminde, dombıra ve onun çevresinde dans eden dört beş kişinin resmi bulunmaktadır. Bu kaya, Sovyet döneminde 1986’da Almatı Eyaleti Jambıl ilçesi Maytöbe (Maytepe) mevkinde ünlü etnograf Jagda Babalık tarafından bulunmuştu.
Resim bulunduğu kayadan kesilerek 1988’de Almatı’daki Ikılas Dükenulı Halık Çalgıları Müzesine kondu. Müze Müdürü Sabetkazı Akatayev 1988’de Aray dergisine kaya resminin bir şeklini çizerek koyduğu “Asırlar Öncesinden Gelen Ses” adlı makalesinde resimde dans eden beş kişinin tasvir edildiğini ve en önde bir dombıra resmi olduğunu söylemektedir. Devamı…
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың латынға негізделген 32 таңбадан тұратын жаңа қазақ әліппесін қабылдағаны жөнінде жаңалықты естіп қуанып отырмын. Бұл қазақ тілі мен ұлттық мәдениеттің өркендеуі жөнінде басылған үлкен қадам. Өйткені кирилл әріптері славян текті халықтардың төл таңбалары. Оларға жарасады. Қазақ халқы славян текті болмағандықтан ол әліпбиден ұлттық немесе халықаралық басқа бір әліпби жүйесіне қайткен күнде де өтуі қажет еді.
Kazakistan’ın yeni alfabesi 26 Ekim 2017 tarihinde Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından kabul edildi. İngilizce bilgisiyar klavyesi temel alınan yeni alfabede, klavyede olmayan ancak Kazakçaya mahsus ince ünlü sesler kalın sesli harflerinin sağ tarafına apostrof konularak verilmeye çalışılmış.
İstanbul’da 9-10 Ekim 2017 tarihinde İstanbul Üniversitesi Kongre ve Kültür Merkezi’nde önemli bir uluslararası sempozyum gerçekleştirildi. Sempozyum Türk tarih ve kültür araştırmalarına büyük hizmetleri geçen bir tarihçiye hasredilmişti: Dr. Baymirza Hayit. “Doğumunun 100. Yılında Baymirza Hayit ve Günümüzde Türkistan Tarihi Araştırmaları” adlı uluslararası sempozyumu Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Tarih Bölümü, Rumeli Üniversitesi, Türk Tarih Kurumu, Türk Dünyası Belediyeler Birliği ve Türk Ocakları İstanbul Şubesi tarafından ortaklaşa olarak düzenledi.
İki gün süren sempozyuma ABD, Almanya, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Rusya, Türkmenistan ve Türkiye gibi ülkelerden 35 bilim adamı ve yazar katıldı. Önemli bilgiler ile fikirlerin sunulduğu sempozyum dokuz oturum halinde gerçekleştirildi. Her oturuma da Dr. Baymirza Hayit’e yakın devlet ve kültür adamlarının ismi verilerek, bu vesileyle onların da hatırlanması sağlandı. Oturumlara ismi verilen Mustafa Çokay, Veli Kayyum Han, Tahir Çağatay, Cengiz Dağcı, Abdülvahap Oktay, Hüseyin İkram Han ve Ziyaeddin Babakurban da Baymirza Hayit gibi Türkistan veya Kırım coğrafyasından Avrupa’ya veya Anadolu’ya gelmiş şahsiyetlerdir. Hepsi hayatlarını Türkistan tarihine ve bağımsızlık mücadelesine adamışlardı. Devamı…
Geçtiğimiz günlerde bir sempozyum için İstanbul’a gelen El-Farabi Kazakistan Devlet Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Talas Omarbekov’un başkanlığında her bölümünü sahasında uzman Kazak tarihçilerin yazdığı dört cilttik eski devirlerden günümüze Kazak tarihini bu sene yayınladılar.
Dört cilt kitabın içeriğine ayrı ayrı baktığımızda eserin önemi daha da anlaşılacaktır. Ayrıca her bölümü Kazakistan’ın önde gelen tarihçilerinin kaleme aldığını da göz önünde tutmalıyız. Devamı…
Yukarıya yazdığımız sorguya bugüne kadar kimse cevap vermemiştir. Yalnız cevap değil, zannedersek, daha kimse bu sorguyu vaz’etmiş bile değildir. Halbuki bu mes’ele 40.000.000’luk esir Türklerin ortak dertlerinin ana mes’elesidir.
Esir Türklerin Avrupa’da çıkardıkları matbuatta yalnız bir cihet zaman-zaman tesbit ve tenvir edilmiştir ki, o Moskova tarafından Türk dilinin parçalandığı, doğrandığı, ortak edebî Türkçenin ortadan kalkması için Moskova’nın geceli gündüzlü çalıştığıdır. Bu parçalama işine Moskova var gücüyle devam ediyor. Halâ, ortak edebî Türkçe ile yazmağa cesaret edenler “panturanist” töhmetiyle çok ağır cezalara uğruyorlar. Bu cezalardan Ortodoks komünistler bile yakalarını kurtaramıyorlar.
Geçenlerde S. T. ve K. F. adında iki talebeye rastlamıştım. Bunların ikisi de komünist fırkasına mensup olup, Bakû Üniversitesinde okumakta iken “Panturanizm kaçakçılığı” yapmış oldukları için hem komünist fırkasından, hem de üniversiteden kovulmuşlardır. Devamı…
9-10 Ekim 2017’de İstanbul’da gerçekleşen Uluslararası Baymirza Hayit Sempozyumunda Prof. Dr. Tursun Jurtbay bu başlıkta ilginç bir tebliğ sundu. Tebliği özetleyerek sunuyorum:
Prof. Dr. Tursun Jurtbay
Prof. Dr. Tursun Jurtbay: Tebliğime bir soruyla başlamak istiyorum. Sovyetler Birliği’ni yıkan güç neydi? Sovyetler Birliği’ni yıkan güç silah değildi. Onu yıkan güç, milli ruhtu. Peki, ideolojik yasak ve kısıtlamaların olduğu SSCB’de milli ruhu halka kim getirdi? Bu sorunun cevabı ise edebiyat ve sanattır. Tüm yasak ve kontrollere rağmen gerçekler edebiyat ve sanat eserlerinde sansüründen kurtularak ustaca dile getirilmiştir. Tarihi gerçekleri eserlerinde dilek getirenlerden birisi de Baymirza Hayit’tir. Devamı…
İstanbul’da 9-10 Ekim 2017 tarihinde İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Tarih Bölümü, Rumeli Üniversitesi, Türk Tarih Kurumu, Türk Dünyası Belediyeler Birliği ve Türk Ocakları İstanbul Şubesi tarafından ortaklaşa olarak düzenlenen ABD, Almanya, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Rusya, Türkmenistan ve Türkiye gibi ülkelerden 35 bilim adamı ve yazarın davetli olduğu ve dokuz oturum halinde gerçekleştirilen “Doğumunun 100. Yılında Baymirza Hayit ve Günümüzde Türkistan Tarihi Araştırmaları” adlı uluslararası sempozyumu amacına ulaştı.
Sempozyumda esnasında sunulan tebliğlerde Baymirza Hayit’in hayatı kişiliği ve eserleri, XX. yüzyıl Türkistan tarihi, İstiklalcilik Hareketi (Basmacılık), Türkistan Lejyonu tarihi ve mensuplarının trajedileri ile ilgili çeşitli fikirler ve yeni bilgiler ortaya atıldı. Sempozyumun kapanış oturumunda aşağıdaki kararlar alındı. Devamı…
