KAZAKLAR 60 SENE ÖNCE KENDİLERİNİ KABUL EDEN ADNAN MENDERES’İ RAHMETLE ANDI
Bu sene 60. Yıldönümü olması sebebiyle Kazaklar Topkapı’daki Adnan Menderes Antımezarı’nda toplanarak Türk halkında şükranlarını arz ettiler. Dönemin Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve Başbakan Adnan Menderes’in şahsında Türk milletine olan minnettarlıklarını dile getirdiler.
Birçok Kazak vatandaşın katıldığı anma toplantısında Kazakistan İstanbul Başkonsolosu Arslan Dandıbayev Kazakistan Ankara Büyükelçisi Janseyit Tüymebayev’in bu anlamlı gün ile ilgili mesajını okudu:
“Muhterem Türk halkı!
Bundan tam 60 yıl önce 1952 yılında Türkiye’ye göç eden Kazak vatandaşlarımız zor ve çetin bir dönemde ülkenize kabul ederek, göstermiş olduğunuz sıcak misafirperverliğiniz, yardım ve desteğiniz için Kazakistan halkı ve yönetimi adından size şükran ve minnet dolu duygularımı ifade etmek istiyorum!
Kardeşlerimiz Türkiye’ye gelerek ikinci vatanlarına kavuşmuş, Türk halkının ve dönemin merhum 3-cü Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve dönemin Başbakanı Adnan Menderes Beyefendilerinin sıcak ilgi ve alakaları sayesinde burada kendilerini adeta evinde gibi hissetmeleri sağlanmıştır. Günümüzde Kazak kardeşlerimiz Türkiye’nin vatandaşları olarak tüm sorumluluklarını da hakkıyla yerine getirmektedirler.
Kazakistan halkı bu yardımlarınızı hiç bir zaman unutmayacaktır. Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti’nin ülkemizin bağımsızlığını dünyada ilk olarak tanıması da her daim aklımızdadır.
2012 yıl bizler için büyük manaya sahiptir, nitekim bu yıl Kazak kardeşlerimizin Türkiye’ye göç etmelerinin 60. yılı ve Kazakistan-Türkiye arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasının 20. yılıdır.
Bu vesile ile bu önemli yıldönümleri ile Sizleri içtenlikle kutluyor, kardeş Türk halkına huzur, gelişme ve refah dilerim.
Türkiye Cumhuriyeti 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayer ile dönemin Başbakanı Adnan Menderes’i rahmetle ve minnetle anıyorum.
Saygılarımla,
Canseyit Tüymebayev Kazakistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi”
Biz de Kazakların Türkiye göçlerine ana hatlarıyla değinerek 13 Mart 1952’deki kabul kararından sonra Pakistan, Hindistan ve Keşmir’deki 1850 Kazak gruplar halinde Türkiye’ye gelmeye başladıklarını ifade ederek şunları söyledik:
“İlk grup Hüseyin Teyci önderliğindeki Keşmir’deki Kazaklar oldu. Onun grubu Ekim 1952’de Türkiye’ye geldi. Daha sonra Osman Taştan, Alibek Hakim, Sultanşerif Teyci, Nurgocay Bahadır, Halife Altay liderliğindeki Kazaklar da geldiler. Bu göç 1954 yılının güzünde tamamlandı.
Kazaklar kardeş Pakistan halkından memnundular. Ancak Kazak liderler nesillerinin milli benliklerini kaybetmelerinden endişe ediyorlardı. Dili, dini, kültürü ve tarihi bir Türkiye’ye vardıklarında ancak kendilerini muhafaza edebileceklerdi. Bu büyük ülküleri 1952’de gerçekleşmişti. Ayrıca Türkiye 16 Aralık 1991’de bağımsızlığını ilan eden Kazakistan’ı ilk tanıyan ülke olarak da tarihe geçti. O zamandan bu yana geçen 20 yıl zarfında iki ülke arasındaki dostluk ilişkiler her geçen gün pekişmektedir.”
Anıtmezardaki etkinliğe Demokrat Parti İstanbul İl Başkanı Tuba Apaydın Koylan ile birlikte katılan Demokrat Parti GİK Üyesi Mimar Süleyman Uluocak “Türkiye tüm Türk halklarının vatanıdır. 1952’de gelen Kazaklar bizim kardeşlerimizdir. Onlar anavatanlarına gelmişlerdir. Burada misafir değil, ev Taksim escort sahibidirler. Bu büyük coğrafyada hep birlikte yaşıyoruz. Geldiniz ülkemize katkı sağladınız, renk kattınız. İyi ki varsınız.” şeklinde konuştu.
1952’de Türkiye’ye geldiğinde 9 yaşında bir çocuk olan ve göç liderlerinden Hüseyin Teyci’nin oğlu Mansur Teyci ise “20 Ekim 1952’de Türkiye’ye geldik. Kısa bir süre sonra Başbakan Adnan Menderes bizi ziyaret Şişli escort geldi, hal ve hatırımızı sordu. Onun elinden defter ve kalem alma bahtiyarlığına da nail oldum. Bundan 60 yıl önce Türkiye’ye gelmemize önderlik eden büyüklerimiz artık hayatta değiller. Ama onların çocukları olarak biz Türk milletine şükranlarımızı sunmak için Şirinevler escort burada toplandık” dedi.
Anma toplantısında Kazakların İstanbul’daki sivil toplum kuruluşları olan Doğu Türkistan Göçmenleri Derneği, Kazak Türkleri Vakfı ve Hoca Ahmet Yesevi İlim ve İrfan Vakfı Başkanları Yakup Can, Abdulvahap Kılıç ve İsa Kalka birer konuşma yaparak şükran duygularını dile getirdiler.
Bu konuşmalardan sonra Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan’ın naaşlarının bulunduğu anıtmezarda Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Atatürk, Demokrat Parti Kurucusu ve Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve yıldönümü vesilesiyle Çanakkale Şehitleri başta olmak üzere tüm Türk büyüklerine dualar okundu.
Bu arada Türkiye Kazaklarının 60. Yıl etkinliğinin Kazakistan’da büyük yankı yaptığı öğrenildi. Bazı aydınların Kazakları en zor günlerinde Türkiye’ye kabul ederek milli kimliklerinin kaybolmasının önüne geçen Başbakan Adnan Menderes ve Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın isimlerinin Kazakistan’da Almatı veya Astana’da bir caddeye verilmesini konuştukları, tartıştıkları belirtiliyor. Gerçekleştiği takdirde, bunun sadece Kazak halkının şükran duygularının bir ifadesi olmayacağı, aynı zamanda Türkiye – Kazakistan dostluğunun daha çok pekişmesine de katkı sağlayacağı muhakkaktır.
Doç. Dr. Abdulvahap Kara