ТӘУЕЛСІЗДІК ҺӘМ КОММУНИЗМ

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Түркиядағы ресми сапары кезінде (Қазақ-түрік бизнес форумынан кейін) мынадай тарихи маңызы зор мәлімдеме жасады: «1861 жылы соңғы қазақ ханы өлтірілді. Содан соң біз Ресей патшалығының, сосын Кеңес Одағының отарына айналдық. 150 жыл ішінде қазақтар өздерінің ұлттық салт-дәстүрінен, әдет-ғұрпынан, тілі мен дінінен айырылып қала жаздады. Жаратушының көмегімен 1991 жылы тәуелсіздігімізді жарияладық». Бұл сөз қоғамда қызу талқыға түсіп жатыр. Ұлт-патриоттары бөркін аспанға атып қуанып жатса, Ресеймен арадағы интеграцияны жақтайтын қауымның тіксініп қалғаны анық.Әсіресе, ресейлік бұқаралық ақпарат құралдары отқа май құйып, лаулата түсуде. Бұл мәселе төңірегінде және Кеңес одағы тұсындағы ахуал туралы саясаттанушы Айдос Сарым мен ардагер коммунист Вячеслав Артемьев «Жас қазақ» газетінің редакциясына келіп ой бөлісті.



Kazakistan’da Bağımsızlık mı, Komünizm mi Veya Rusya mı, Türk Dünyası mı Tartışması

Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in Ekim ayında Türkiye’ye yaptığı resmi ziyaret sırasında söylediği sözler Kazakistan’da böyle bir tartışma başlattı. Nazarbayev Kazak-Türk İş Forumundan sonra şunları söylemişti: “1861’de son Kazak hanı öldürüldü. Bundan sonra biz Çarlık Rusya’nın, daha sonra SSCB’nin sömürgesi olduk. 150 sene içinde Kazaklar neredeyse milli kültürlerini, adet ve geleneklerini, dinini ve dilini kaybediyordu. Yaradan’ın yardımıyla 1991’de bağımsızlığımızı ilan ettik.” Bu sözler Kazakistan’da hararetli tartışmalara yol açtı. Milliyetçiler bu sözlere güçlü destek verirken, Rusya ile yakınlaşmayı destekleyen gruplar rahatsız oldu. Özellikle Rusya basını yangına körükle giderek bu sözleri provoke etme yoluna gitti. Bu mesele ve Sovyetler Birliği tarihi uzmanı ve siyaset bilimcisi Aydos Sarım ile komünistlerin önde gelenlerinden Vyaçeslav Artemyev “Jas Kazak” (Genç Kazak) gazetesine gelerek düşüncelerini ortaya koydular.


Сталиннің Түркияға Жасаған Қоқанлоққылығын, Путин Қазақстанға Жасауда

Ресей Президенті Владимир Путин 2012 жылы, 7 маусым күні Қазақстанға ресми сапармен барған күні Қазақстандағы нысанаға Ресейдің стратегиялық зымыраны атылды. Осы құрылық аралық зымырандық қару сынағының Путин ресми сапар үшін Астанада болған сәтке дөп келтірілуінің саяси сарапшылар кездейсоқ еместігін, оның Ресейдің Қазақстанға сес көрсетуі екенін айтуда.

Ресейден Қазақстандағы нысанаға атылған құрылықаралық зымыран түнде Түркия, Израил, Армения, Ливан және Қавқазия елдеріне беймәлім сәуле ретінде көзге түскен де адамдар оны НЛО деп ойлап үрейленген.


Stalin’in Türkiye’ye Verdiği Gözdağı, Putin Kazakistan’a Vermek İstiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 7 Haziran 2012 tarihinde Kazakistan’a yaptığı resmi ziyaret esnasında, Rusya’nın Astrahan bölgesinden fırlattığı Topol-M model kıtalararası füze Kazakistan’daki hedefini vurdu. Bu denemenin Putin’in resmi ziyaret için Astana’da bulunduğu bir ana denk getirilmesi uzmanlar tarafından bir tesadüf olmadığı belirtilerek, Rusya’nın Kazakistan’a verdiği bir gözdağı olarak yorumlandı.

Bilindiği Kazakistan’daki hedefe yönelik atılan kıtalarası füze Türkiye dışında, İsrail, Ermenistan, Lübnan ve Kafkaslar’da esrarengiz ışık olarak görülmüş ve bir UFO zannedilerek paniğe sebep olmuştu.

Rusya Savunma Bakanlığı’na basın bağlı Stratejik Füzeler Birliği yaptığı açıklamada, Topol model kıtalararası füze denemesinin gerçekleştirildiği bildirildi. Astrahan bölgesindeki Kapustin Yar poligonundan fırlatılan füzenin Kazakistan Cumhuriyeti’nde bulunan Sarı-Şagan poligonundaki hedefi başarılı bir şekilde vurulduğu kaydedildi.


Recep Erdoğan: Orta Asya Türkiye’nin dış politikasının stratejik eksenini oluşturmaktadır.

ASTANA. 22 Mayıs. KazAkparat –  Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan BNews.kz  ajansına verdiği röportajda Kazakistan-Türk iş birliğinin temel önceliklerine işaret ederek Türk dünyasının geleceği ve bugünü, ayrıca Astana resmi ziyaretinden nasıl bir netice beklediği konusundaki düşüncelerini dile getirdi.



-Değerli Başbakan Türkiye Cumhuriyeti son yıllarda istikrarlı politikası ve hızlı gelişen ekonomisinin sayesinde dünyada küresel seviyede güçlü devlet olma yolunda sağlam adımlar atmaktadır. Türkiye kısa bir zamanda bu başarıyı nasıl elde etti?

– Türkiye, gerçekten de, son dönemlerde ekonomik ve siyasi alanlarda elde ettiği başarıları sayesinde uluslararası toplumda büyük bir itibara sahip oldu. Sizin işaret etmiş olduğunuz bu iki alandaki başarılarının temeli,  ülkemizde son 10 yılda oluşan siyasi istikrar ve uygun toplumsal şartlardır.


Türkiye – Kazakistan İlişkileri 20. Yılında Yeni Başarılara Doğru Yol Alıyor

Mart ayı Türkiye ve Kazakistan ilişkileri için özel bir öneme haizdir.  16 Aralık 1991 tarihinde Kazakistan’ın bağımsızlığını ilk tanıyan ülke olarak tarihe geçen Türkiye ile Kazakistan 2 Mart 1992 yılında Dışişleri Bakanları Diplomatik ilişkilerin kurulmasına ilişkin Protokolü’nü imzalamışlar ve böylece iki dost ve kardeş ülke arasında ilişkilerin uzun yıllar sonra yeniden başlanması ve canlanmasına vesile olunmuştu. Bu sebeple Mart ayında iki ülke arasındaki ilişkilerin 20. yılını idrak etmekteyiz.

20 yıl zarfında iki ülke arasındaki ilişkiler çok üst düzeylere çıkarak stratejik ortaklık seviyesine ulaşmıştır. Her iki ülke Türk dünyasının da temel direği olmuşlar ve bağımsız Türk Cumhuriyetleri arasındaki işbirliğinin geliştirilmesi için de önemli çalışmalar yapmaktadırlar.

Bunun dışında Kazakistan ve Türkiye uluslararası platformlarda her zaman birbirlerini destekleyerek işbirliği ve kardeşlik anlamında dünyaya en güzel örneği vermeye devam etmektedir. Bu dünya diplomasi tarihinde benzersiz bir yere sahiptir. Bu meyanda iki ülke Birleşmiş Milletler Teşkilatı, Asya’da İşbirliği ve Güven Artırıcı Tedbirleri Konferansı (AİGK/CICA), Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ve İslam İşbirliği Örgütü gibi uluslararası ve bölgesel teşkilatlar kapsamında aktif bir şekilde işbirliği yapmaktadırlar.


ТҮРКІ ДҮНИЕСІНІҢ 20 ЖЫЛДЫҚ ЫНТЫМАҚТАСУ ҮРДІСІ ЖӘНЕ ОНДА ҚАЗАҚСТАННЫҢ РӨЛІ

1991 жылы Кеңес Одағы тарқап түрік тілдес республикалар тәуелсіздіктерін жариялағанда, бауырлас елдердің ынтымақтасуы мәселесі күн тәртібіне енді. Бұл әсіресе түркі тілдес республикалардың зиялы қауым өкілдері арасында үлкен толқу мен тебреніске себеп болды. Алайда бұл мәселенін ішкі және сыртқы фактөрлер себебімен оңай іске аспайтыны көп кешікпей белгілі болды. Сонымен түркі мемлекеттердің ынтымақтасуында бір белес болып саналатын түрік тілдес елдер ынтымақтасу кеңесінің құрылуы арада 20 жылға жуық уақыт салып 2010 жылы іске асты. Демек кі түрік тілдес елдердің ынтымақтасу үрдісі онай болған жоқ.

Бастапқыда жаңа тәуелсіз болған түркі тілдес елдердің Түркия мен ынтымақтастығына халықаралық көлемде қолдау көрсетілгені назардан тыс қалмады. Әсіресе батыстық елдердің жаңа тәуелсіз болған бір орталықтан басқарылған кеңестік социалистік жүйе орнына жаңа жүйе іздеген елдердің Иран Ислам республикасының үлгісінде исламдық негізде бір елге айналып кетуінен алаңдады.

Мәселен тәуелсіздік қарсаңында, АҚШ-ның Принстон университетінің таяу шығыс және Ислам турасында белгілі ғалымы Бернард Льюис Иран мен Сауд Аравиясының Орта Азияның егемендік алған елдеріне Исламдық басқару жүйесін ұсынғандарын, алайда Түркияның зайырлы, демократиялық заманауі үлгісінің көбірек тиімді екенін айтқан. Ол сонымен қатар, Иран орнына түрік моделін Мәскеудің де қолдау көрсетітін тілге тиек етуде.[1] Америкалық дипломат Джон Мареска да АҚШ-тың өздерімен одақтас, Еуропалық, мәдениеті ұқсас және демократиялық құндылықтары бір Түркияның осы құндылықтарды аталған елдерге таратуын қалайтынын айтуда.[2]


ҚАЗАҚ ЕЛІ ОСЫДАН ЖИЫРМА ЖЫЛ БҰРЫН ЕҢ ОПТИМИСТ САЯСИ САРАПШЫЛАР БОЛЖАЙ АЛМАҒАН ТАБЫСТАРҒА ҚОЛ ЖЕТКІЗДІ


1991 жылы алпауыт КСРО құрамын­дағы республикалардың тәуелсіздіктерін жариялауы әлемде тосын оқиға ретінде бағаланды. Ол дүрбелең уақытта ешкім КСРО ыдырайды және құрамындағы мем­лекеттер егемен елдер болады деп ойла­ма­ған еді. Тіпті, кеңестану (советология) ғы­лымының мамандары үшін де бұл күтіл­меген оқиға болғаны хақ. Джон Хопкинс университетінің профессоры Чарльз Л.Фэрбанк 1993 жылы «Washington Times» газетіне берген сұхбатында «барлы­ғы­мыз қателестік» деп мәлімдеді. Мақала авторы Арнольд Бейхман болса, кеңес­тану­шылардың ешқайсысының КСРО-ның кенет ыдырауын болжап біле алма­ға­нын атап көрсетті. Ол, оның үстіне, келесі бір мақаласында аме­ри­ка­лық әлеу­меттік ғылымдар саласы маман­дарының қалайша мұндай үлкен қателік жібергендіктерін және неліктен кеңестік империяның күйрейтінін дәл уақытында болжай алмағандықтарын зерделеуде екенін көлденең тартты.


АЛТАЙДА АТОЙЛАҒАН ОСПАН БАТЫР

{jcomments on}

Жиырма жыл сандықта жатқан қолжазба

Астана қаласы Тiлдердi дамыту басқармасы және «Руханият» орталығының ұйымдастыруымен Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық университетiнiң Абай аудиториясында «Азаттықтың өшпес рухы» атты тарихи-танымдық туындының тұсауы кесiлдi.

Шығарма биыл туғанына 110 жыл толып отырған Алтай қазақтарының ұлт-азаттық қозғалысының көсемi Оспан батыр Исламұлының өмiр тарихына қатысты жазылыпты. Кiтаптың авторы Оспан батырдың серiгi Нұрғожай Молдажанұлы өзi куә болған оқиғаларды хатқа түсiртiп, кейiнгiге мұра етiп қалдырған.

Нұрғожай батыр 1940 жылы көтерiлiс бұрқ еткен сәттен бастап, 11 жыл қанды қырғынның топ ортасында жүрген. 1951 жылы Оспан батырмен бiрге Тибеттiң жерiне келiп, бекiнген. Осы арада Оспан батыр жау әскерiнiң қолына түскен соң, өзiне қарасты елiн бастап Үндiстанға өтiп кеткен. Кашмирде бiрнеше жыл тұрып, 1954 жылы Түркияға қоныстанған.