TÜRKİYE KAZAKLARININ GÖÇ LİDERLERİNDEN HACI HAMZA İNAN
TÜRKİYE KAZAKLARININ BÜYÜK KAYBI
НҰРСҰЛТАН НАЗАРБАЕВ: СЫРТТАҒЫ АҒАЙЫН ӘРДАЙЫМ КӨҢІЛІМІЗДІҢ ТӨРІНДЕ
Әбдуақап ҚАРА, тарих ғылымдарының докторы, Мимар Синан көркем өнер университетінің профессоры:
– Биыл Қазақстан астанасы Нұр-Сұлтанға 22 жыл, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың туғанына 80 жыл толып отыр. Екеуі Қазақстан тәуелсіздік тарихында және дүниежүзі қазақтарының тарихында ерекше орынға ие. Нұр-Сұлтан қаласы бүгінде Қазақстан тәуелсіздігінің символы және ұлы табысы. Өйткені қысқа уақытта қазақ халқы Арқаның төсінде заманауи және әлемге үлгі боларлық әдемі қала салды. Әлемде бұл некен-саяқ кездесетін құбылыс. Сонымен қатар бұл Ұлы дала мәдениетінің бүгінгі өкілі болып саналатын қазақтардың қала мәдениетін де мықты меңгергенін әйгілеп отыр. Бұған дейін қазақтар және оның арғы аталары тек мал соңында жүрген көшпенді халық ретінде көрсетілді. Бұл қате пікір еді. Өйткені түркілер ежелгі тарихтан әрі көшпелі, әрі отырықшы халық еді. Оның бірсыпырасы көшіп-қонып жүріп мал бақса, екінші бір бөлігі қала салып, жер жыртып, егіншілікпен және саудамен айналысқан еді. Міне, бүгін қазақтар мұның екеуін де бірдей табыспен іске асырған дара түркі халқы болып отыр.
МҰСТАФА ШОҚАЙДЫҢ БЕЙІТІН КӨШІРУ АРУАҒЫНА ЖӘНЕ ТАРИХИ САЯСИ МҰРАСЫНА ҚИЯНАТ
2020 жылы, 8 қаңтар күні Алаштанушы белгілі тарихшы ғалым, ҚР Ұлттық ғылым академиясының академигі профессор Мәмбет Қойгелдінің Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевқа ашық хаты жарияланды. Онда ол Президентке өтініш айтып Алаш қозғалысының алдыңғы қатардағы мемлекет қайреткері, тәуелсіздік күрескері Мұстафа Шоқайдың Германия астанасы Берлин қаласындағы бейітін елге әкелуге көмек беруін сұрайды.
Мұстафа Шоқай
Бұл сырттай үстірт қарағанда дұрыс, орнында бір өтініш болып көрінеді. Бірақ ақылға салып терең ойлағанда Қазақстанның тәуелсіздік тарихының бір парағын өшіруге қызмет ететін жаңсақ бір қимыл болатыны байқалады.
KAZAKİSTAN’DA DOMBIRA İLE FOTO BAYRAK YARIŞI BAŞLADI
Ünlü dombıra sanatçısı değerli kardeşim Savle Janpeyisova bize “dombırailefoto” bayrağını göndermiş. Kabul ettik ve bayrağı değerli ilim adamı, yazar ve sanatçı olan Prof. Dr. Tursınkhan Zakenoğlu, Kazakistan Yazarlar Birliği Başkanı değerli ağabeyim Ulugbek Esdevlet geçen hafta bağımsızlık gününde büyük konserde ustaca yönetimiyle büyük takdir toplayan orkestra şefi değerli kardeşim Nurlan Bekenov ve Türkiye’de dombıra tanıtımında büyük emekleri olan Beşir Köse ile Sedat Solakoğlu’na teslim ediyorum.
VAKIF VE DERNEK ÇALIŞMALARINA ÇOK ŞEY BORÇLUYUM
1986’da Kazak Türkleri Vakfı’nın kuruluş çalışmaları esnasında değerli büyüklerimizle dönemin Zeytinburnu Belediye Başkanı Muzaffer Çavuşoğlu’nu davet etmiş, destek istemiştik. Bu fotoğraf o ziyaretin hatırasıdır. Kazak Türkleri Vakfı’nın kuruluş çalışmalarına baştan sonra aktif bir şekilde yer aldım.
Әбдуақап Қара: Әлем тарихын қазақтың көзімен қарап, қайта жазып жатырмын
(Түркия республикасында туып-өскен тарихшы, шоқайтанушы ғалым, Ыстамболдағы Мимар Синан көркем өнер университетінің профессоры Әбдуақап Қарамен сұқбат)
Сөздік қорымды сөздікпен толтырдым
«Адам айдаса бармайсың, дәм айдаса қалмайсың» дегендей, дәм тартып, Ыстамбұл қаласына келіп қалғанымызда, өзіңізбен кездесіп, кеңесудің сәті түсті. Шетелде туып өскен қазақ ғалымдардың өмір-баяны елдегі ағайынға қызық болары сөзсіз. Сондықтан, әуелгі сөзді өзіңіздің өмір-тарихыңыздан бастасақ.
Біз енді осы Ыстамбұлдың тумасымыз. 1961 жылы осы Зейтінбұрын ауданында өмірге келдім. Әрине, шетелде қазақ болып өмір сүру оңай емес. Халқымыздың бір жақсы қасиеті – салт-дәстүрінің мықтылығы. Алтайдан ел ауа көшіп, осы Анадолыға жеткен ширек ғасырлық көште де көшбасшы аталарымыз бен қайсар аналарымыз ру-тайпалық түзімді, салт-жораны мықты сақтады. Атадан балаға жалғасқан сол тамаша салт бізге дейін жалғасты. Біз ру басылар мен ақсақалдардың сөзін екі етпейтін үлкендердің өнегесін алып ер жеттік. Соған өзімді бақытты санаймын. Ал, кейінгі ұрпақ оларды көрген жоқ. Өзім жастайымнан кітап оқуға бейім болып өстім. Ақша мен сауданың соңынан кетпедім. Әкемнің тері киімдер тігетін шеберханасы және сататын дүкені болды. Оларға қызықпай оқу мен білімнің соңына түстім. Devamı…
BİR MÜBAREK ADAMIN CENAZESİ
Geçtiğimiz günlerde Köln’de vefat eden Mübarek Garip büyüğümüzün cenazesi bugün Güneşli Kazakkent Altay Camii’nde kılınan öğle namazını müteakip kaldırıldı.
БЕШІР АХМЕТ КӨСЕ: ҚАЗАҚША ӘН ҮЙРЕНУІМЕ «ДОС-МҰҚАСАН» ТОБЫ ӘСЕР ЕТТІ
1955 жылы Түркияның Салихли қаласында туған әнші, ақын, композитор, жеке кәсіпкер Бешір Ахмет Көсе қазақ әнінен білім алған адам емес. Өйткені Түркияда домбыра немесе басқа қазақ музыка аспаптарын үйрететін мектептер жоқ болатын. Оның қазақ музыкасына көңіл бөлуіне Измир қаласында 1977 жылы өткен халықаралық жәрмеңкеге Қазақстаннан «Дос-Мұқасан» ән тобы келуі түрткі болған. Олардың «Той жыры» әні Ахмет Көсені қатты толқытып, әсерлендірді. Содан кейін домбыра шертуді үйрене бастайды. Стамбұлдың Зәйтінбұрын ауданында тұратын әнші мен Бағиланың отбасында 2 қызы мен немерлері бар.
– Бешір мырза, сіз бүгіндері Қазақстанда да танымал болған сияқтысыз, әрі Түркия қазақтарының мақтанышы болып жүрсіз. Осы өнерге, домбыраға қалай келдіңіз? Түркияда қазақ музыкасынан мектеп, консерватория жоқ қой.
– Музыкадан білім алған адам емеспін. Не үйренсем де өз бетіммен үйрендім. Домбыраға, қазақ әндеріне көңіл бөлуіме Измир қаласында, 1977 жылы өткен халықаралықжәрмеңкеге Қазақстаннан «Дос-Мұқасан» ән тобының келуі түрткі болды. Олардың «Той жыры» әні ерекше толқытып, әсерлендірді. Сонда 22 жаста болатынмын, жаңа ғана үйленген уақытым, бал айына да «Дос-Мұқасан» тобын тыңдау үшін барғанбыз. Devamı…
Doğumunun 120. Yılında Kazakların Altın Efsanesi Osman Batur İslamoğlu
Zeytinburnu Kazlıçeşme Kültür Merkezi’nde 24 Nisan 2019 Çarşamba günü, ‘Doğumunun 120. Yılında Hatıralarda Osman Batur Uluslararası Paneli’ yurtiçi ve yurtdışından gelen birçok değerli diplomat, bilim adamı ve yazarların katılımı ile gerçekleştirildi. Bu anlamlı ve tarihi etkinliği KATEAD, Er Janibek Vakfı, Kazak Türkleri Vakfı ve Hoca Ahmet Yesevi İlim ve İrfan Vakfı ile Zeytinburnu Belediyesi birlikte düzenledi.
Konuşmacılar Osman Batur hakkında önemli çalışmalara imza atmış isimlerdi. Kazakistan’ın Almatı şehrindeki Çokan Velihanov Tarih ve Etnoloji Enstütüsü Müdürü Prof. Dr. Ziyabek Kabduldinov, Kazakistan Eski Ankara Büyükelçisi Baltaş Tursınbayev, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Abdulvahap Kara, İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü’nden Doç. Dr. Ömer Kul, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi’nden Dr. Tekin Tuncer ve Türkiye Kazaklarının göç liderlerinden Elishan Batur hakkında Hazin Göç isimli ünlü romanın yazarı Jadiy Şakenulı Osman Batur hakkında önemli bilgiler ve değerli yorumlar sundular. Devamı…