12 Ekim 2017 / admin / 0 Comments
9-10 Ekim 2017’de İstanbul’da gerçekleşen Uluslararası Baymirza Hayit Sempozyumunda Prof. Dr. Tursun Jurtbay bu başlıkta ilginç bir tebliğ sundu. Tebliği özetleyerek sunuyorum:
Prof. Dr. Tursun Jurtbay
Prof. Dr. Tursun Jurtbay: Tebliğime bir soruyla başlamak istiyorum. Sovyetler Birliği’ni yıkan güç neydi? Sovyetler Birliği’ni yıkan güç silah değildi. Onu yıkan güç, milli ruhtu. Peki, ideolojik yasak ve kısıtlamaların olduğu SSCB’de milli ruhu halka kim getirdi? Bu sorunun cevabı ise edebiyat ve sanattır. Tüm yasak ve kontrollere rağmen gerçekler edebiyat ve sanat eserlerinde sansüründen kurtularak ustaca dile getirilmiştir. Tarihi gerçekleri eserlerinde dilek getirenlerden birisi de Baymirza Hayit’tir. Devamı…
23 Şubat 2012 / admin / 0 Comments
Әбдіуақап Қара, Түркиядағы Мимар Синан көркемөнер университетінің профессоры, тарих ғылымының докторы, түркітанушы:
– Әбдіуақап аға, сіз саналы ғұмырыңызды ғылымға арнап келе жатқан адамның бірісіз.Соның ішінде қазақ тарихына қатысты еңбектеріңіздің өзі бір төбе. Бірде азаттық идеясын ту етіп ұстаушылардың бірегейі – Мұстафа Шоқайдың өміріне қатысты Түркістан легионы туралы ақиқатты ашқыңыз келетінін айтып едіңіз. Осы арманыңызға жеттіңіз бе?
– Жоқ, ол арманымызға жеттік деп айта алмаймын. Біріншіден, бұл – өте ауқымды мәселе. Тез арада орындалуы да екіталай. Әлі көп уақыт еңбек етуді талап етеді. Содан соң, әрине, бұл тек бір ғана адамның қолынан келетін шаруа емес. Басқа ғалымдар да атсалысуы керек. Сондай-ақ бұл тек қазақ халқына ғана қатысты емес. Көптеген елдер бұл мәселенің қыр-сырының ашылуына өте-мөте мүдделі. Өйткені легионда қазақтан басқа да көптеген халықтардың өкілдері болғанын білесіз. Осы мақсатта 2006 жылы Ыстамбұлда Түркістан легионы туралы түрік тілінде бір кітап шығарған едім. Онда Түркістан легионының бірқатар қырларын ашуға тырыстым. Енді бұл еңбектің қазақ тіліне аударылып басылуы мен үшін өте маңызды. Себебін басында айтып өттім. Бұл мәселеге түріктерден гөрі, қазақтардың қатысы көбірек. Өйткені легиондағы қазақтардың өмірі өте ауыр, адам төзгісіз жағдайда өтті.
1 Kasım 2011 / admin / 0 Comments
{jcomments on}
Doç. Dr. Abdulvahap Kara
Sovyet tarihi konusunda dünyaca tanınmış Fransız araştırmacı Helene Carrere d’Encausse Çernobil nükleer santral felaketinin SSCB tarihini Çernobil’den önce ve Çernobil’den sonra olarak ikiye böldüğüne işaret etmektedir. Zira, uzun süre gizli tutulamayan Çernobil kazası, Gorbaçov’u glasnost yani açıklık konusunda daha tutarlı olmaya zorlamıştı.
Aynı şekilde 1986’da Almatı’da meydana gelen “Celtoksan Vakiygaları” yani “Aralık Olayları” da, SSCB’inde yaşayan halkların bağımsızlık tarihini Aralık olaylarından önce ve Aralık olaylarından sonra olarak ikiye bölmektedir. Çünkü, Kazak gençleri 1986 aralık ayında Komünist Partisi Merkez Komitesinin kararını protesto etmekle, SSCB’de yaşayan diğer milletlerin de gözünü açmıştır. Kazak gençleri, onlara Gorbaçov’un SSCB’sinde Komünist Partinin kararlarına itiraz edilebileceğini göstermiştir.
