Birjan ve Sara operası konusunu 19. yüzyılda yaşamış iki ozanın hayatından almaktadır. Geçtiğimiz yıl Samsun’da sahnelerek büyük beğeni toplayan bu muhteşem eser haftaya İstanbul’daki sanatseverler ile buluşuyor.

---

Ыстамбұл. 24 ақпан. BAQ.KZ – Кеше Ыстамбұлдағы Қазақ қорында қазақ тілі мен биін және домбырасын үйрететін курс ашылды. Ашылу рәсіміне Түркиядағы белсенді қазақ ғалымдары мен Ыстамбұлдағы ағайын қатысты,- деп хабарлайды BAQ.KZ тілшісі.

 

Жаңадан ашылған курсты Қазақстаннан Түркия қазақтарына келін болып барған Құралай Гезер мен Гүл Кесижи жүргізбек. 
«Қазақ тілі мен биін және домбыра үйренушілерге Қазақстаннан келіп түскен келіндеріміз Құралай Гезер мен Гүл Кесижи сабақ береді. Бүгінгі таңда Ыстамбұлда өмір сүретін Гүл Кесижи Қазақстанда Қазақ тілі мен әдебиеті мамандығын оқыған.

Paris’te 30 Aralık 2013 tarihinde 67 yaşında vefat eden Beskajı (Beşhacı) Köksal ağabeyimizin isminin niçin Beşhacı olduğu merak konusu olmaktadır. Daha önce de duyardım Beşhacı ağabeyimiz ismi, o doğduğu zaman Hindistan’da yaşayan Kazaklardan beş kişinin hacca gittiği bu vesileyle bu ismi aldığını. Ama hacca giden bu beş kişi kimdi? Onu bilmezdim.

Beskacı ağabeyimizi tanırım. Her Paris’e gittiğimizde Mustafa Çokay toplantılarımıza katılırdı. Hatta birkaç ay önce 23 Ekim 2013 tarihinde Paris’te gerçekleşen Mustafa Çokay kitap tanıtım toplantımıza da katılmıştı. Kendisi toplantı sonunda imzalı bir kitabımızı rica etmiş, ricasını yerine getirdiğimizde de çok mutlu olmuştu.

Түркия. 26 қараша. Baq.kz – Бүгін Ыстамбұлдағы «Sanat» баспасынан Қазақстан Жазушылар одағының және Еуразия жазушылар одағының мүшесі, жазушы әрі ақын Жәди Шәкенұлының балаларға арналған «Ақ балапан» атты кітабы жарық көрді. Тұңғыш рет қазақ тілінде латын әліпбиімен шыққан кітап Түркиядағы және Еуропаның 10-нан астам елінде өмір сүріп жатқан қазақ балаларына арналып отыр,-деп хабарлайды Baq.kz тілшісі.

Kazak çocuk edebiyatıyla ilgili Latin harfli ilk kitap “Aq Balapan” (Beyaz Yavru Kuş) adıyla İstanbul’da 25 Kasım 2013 tarihinde Bilge Kültür Sanat Yayınevi tarafından yayımlandı. Kiril harflerinden Latin harflerine aktarılarak Kazakça yayımlanan Kazak çocuk edebiyatının güzel örneklerinden biri olan bu eser Türkiye’de ve Avrupa ülkelerinde yaşamakta olan Kazak çocukları ve üniversitelerin Türk Lehçeleri ve Edebiyatları bölümlerindeki öğretim üyeleri ve öğrencilerinin istifadesine sunuldu.

Қазақ халқының жазба әдебиетінің іргесін алғашқы қалаушыларынан бірі болған Арғынбек Апашбайұлы (1882-1946) өз заманының реалист-ақыны, ұлағатты ағартушысы, елім деп еміреніп өткен замана жыршысы. 1894 жылы жазған “Жыл өлеңі” есімді өлеңінде қазақтың 12 мал атауын аталатын ұлттық күнтізбесінің маңыздығылын былай деп түсіндіреді:

“Көшпенді елде, сол қатарда қазақта да, санақ мәліметтерінде, жыл қайыруда жаңсақтық болып отырады. Біздің ұлтты ондай есптен жаңылдырмайтын жалғыз тәсіл – өлең. Ақын халықтың осындай асыл қасиетін ескеріп, мен он екі жыл атын ретімен өлеңге айналдырдым. Оған жыл жайлы кейбір аңыз арналарының сырын шерттім. Артық кеміне білген жандар түзету жасар!”

11-13 Ekim 2013 tarihlerinde Uluslararası Kitap Fuarında bulundum. 2011’de fuarda bulunduğum için bu ikincisiydi. Herhalde bundan dolayı olacak bu sefer Frankfurt Fuarının dünya yayıncılığı ve kültür tanıtımındaki yerini anlamaya çalıştım. Frankfurt Kitap Fuarı ile her sene TÜYAP’ta düzenlenen İstanbul Kitap Fuarı arasındaki en büyük fark ilkinin kitabın üreticilerine, yani yazar, yayımcı gibi profesyonellere ikincisinin ise kitabın tüketicilerine, yani okuyuculara hitap etmesidir.

Frankfurt fuarına katılan yayınevlerinin hedefinde okuyucu kitlesinden daha ziyade telif ajansları bulunuyor. Bu sebeple ilk defa bu sene Frankfurt kitap fuarında telif ajansları reyonu da açıldı. Demek ki, bu fuarın temel amacı dünya çapında yayıncıları birbiri ile buluşturmak.

Türkiye’de 1952 yılından beri yaşamakta olan Kazak Türkleri örf-adet ve geleneklerini muhafaza etmekte ve şarkı, türkülerini de yeri geldikçe çalıp söylemektedirler. Müziğin ve özellikle iki telli milli çalgıları olan dombıranın Kazaklar arasında önemli yeri vardır. Bu sebeple zaman içinde Türkiye’de doğup büyüyen bazı gençler Sovyetler Birliği’nin sınırları içinde kalan Kazakistan ile temas olmadığı zamanlar kendi kendilerine dombıra çalmasını öğrenmişlerdir. Zeynel Özkalp, Beşir Ahmet Köse, Mustafa Buyurgan ve Mustafa Kök gibi gençler 1970 ve 1980’li yıllarda güfte ve beste de yapmışlardır. Bazen Türkçe şarkı ve türküler Kazakçaya da çevrilmiştir. Mesela bu satırların yazarı da Eski Dostlar şarkısını Kazakçaya aktarmıştır. Şimdi Türkiye Kazaklarına ait bazı şarkılarını aşağıda sunuyoruz.

Qazaq qonaqjay qalıq. Üyinen qonaq üzilmeydi. Tipti qazaqta adamnıñ bedeli qonaq şaqıruvımen de esepteledi. Yağniy üyine qonaq şaqırmağan adamdı onşa sıylamaydı. Äl asirese qoy soyıp köp qonaq şaqırılğanda, tabaqqa et qalay bolsa solay emes, bir tärtip, bir dastürmen salınadı. Mine osı orayda Türkiya men Evropadağı jastar arasında şatasuvlarğa sebep bolıp otırğan qazaqta tabaq tartuvdın türlerin nazarlarınızğa usınıp otırmız: